به نقل از «ایکنا»

مراسم بزرگداشت استاد شهید مرتضی مطهری برگزار شد

تاریخ انتشار: ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۱۴۰۲۵۷

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) مراسم بزرگداشت استاد شهید مرتضی مطهری صبح روز گذشته با حضور آیت‌الله سیدمصطفی محقق‌داماد مدیرگروه حقوق اسلامی دانشگاه شهید بهشتی، محمود نیلی احمدآبادی رئیس دانشگاه تهران، علی مطهری نائب رئیس مجلس شورای اسلامی و جمعی از اساتید دانشگاه و دانشجویان در سالن شهید مفتح دانشکده الهیات دانشگاه تهران برگزار شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در ابتدای مراسم نمایندگان تشکل‌های دانشجویی دانشکده الهیات به قرائت بیانیه خود به مناسبت سالروز شهادت استاد مطهری و روز معلم پرداختند.

نخستین سخنران این نشست عبدالرسول کشفی مدیرگروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه تهران بود که سخنان خود را با طرح این سوال آغاز کرد: آیا با گذشت قریب به 40 دهه از شهادت مرتضی مطهری، دغدغه‌های آن روز استاد مطهری می‌تواند دغدغه امروز جامعه ما باشد؟ وی در پاسخ به این سوال، با اشاره به سرعت بالای رشد علم و فناوری در دنیای معاصر گفت: امروزه سرعت رشد علم به حدی رسیده است که در هر 13 ماه، داشته های علمی بشر دو برابر می‌شود. این درحالی است که تا قبل از سال 1950، هر 100 سال یکبار این اتفاق می‌افتاد. این بدین معناست که مثلا در خرداد سال 97 تمام دانش‌های بشری که از ابتدای تاریخ شکل گرفته است دو برابر خواهد شد. فلسفه هم یکی از این دانش‌هاست که دائما در حال پیشرفت و توسعه است. برخی از مباحثی که امروزه در علم فلسفه مطرح می‌شوند عمر 15-20 ساله دارند. مثل برهان تجربه دینی یا برهان آگاهی در اثبات خدا. این‌ها مباحث خیلی جدیدی است.

وی در ادامه به ذکر پنج مسئله‌ای پرداخت که در رأس مسائلی هستند که شهید مطهری آنها را در زمان خود مطرح ساخت و امروزه نیز مورد توجه قرار گرفته‌اند: بحث شکاکیت که استاد مطهری با دقت تمام این بحث را مطرح کرد؛ بحث نسبی‌گرایی معرفتی و اخلاقی؛ بحث متریالیسم که امروزه در شکل جدیدش فیزیکالیسم نمود پیدا کرده است؛ مسئله شرّ که در کتاب عدل الهی به آن پرداخته شده و مسئله معنای زندگی. این مسائل در شکل پیچیده‌ترش امروز مطرح می‌شود. در زمان استاد مطهری این مسائل در سطح دانشگاه مطرح بود اما امروزه حتی در مدارس ما هم این مسائل بدلیل انفجار اطلاعاتی که در این عصر رخ داده، ترویج می‌شود.

وی افزود: شهید مطهری با این اندیشه‌ها زندگی می‌کرد. ما عالمانی داریم که تفکر، حاشیه زندگی آن‌هاست اما شهید مطهری با این تفکرات زندگی می‌کرد. شهید مطهری افزون بر زندگی با این مسائل، به استقبال این مسائل می‌رفت و آن‌ها را مطرح می‌ساخت و با دقت و حوصله این موضوعات را دنبال می‌کرد.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران با برشمردن ویژگی‌های فکری شهید مطهری گفت: از جمله ویژگی‌های فکری استاد مطهری مسئله گفتگو و هم چنین طرح بحث مسائل، بجای پنهان کردن آنها و همچنین نقد جدی آن‌هاست. متاسفانه این افکار امروزه در زیر پوست جامعه وجود دارد و ما به این رویکرد شهید مطهری نیاز داریم.

کشفی در ادامه خاطر نشان کرد راه حلّی که شهید مطهری برای مسئله شکاکیت معرفی می‌کند در حدّ راه حلّی است که ویتگنشتاین در غرب ارائه کرده است. اما تفاوت در اینجاست که ویتگنشتاین از پیشینه‌ای از تحقیق برخوردار بود اما شهید مطهری در یک زمینه خالی به این موضوع پرداخت چراکه هیچ کدام از متفکرین ما در این خصوص بحث نکرده بودند. لذا منابع موجودی که شهید مطهری از آنها استفاده کرد بسیار اندک بود و مثل امروز مرزهای اطلاعاتی باز نشده بود. لذا ایشان از طریق کتاب سیر حکمت در اروپا محمدعلی فروغی با مسئله شکاکیت آشنا شدند.

در ادامه همایش، مجید معارف رئیس دانشکده الهیات دانشگاه تهران ضمن عرض سلام و خوش‌آمد به میهمانان و اساتید حاضر در جلسه، تریبون سخنرانی را به علی مطهری واگذار کرد. علی مطهری سخنان خود را با موضوع اهمیت آزادی تفکر از منظر شهید مطهری آغاز کرد. وی در این زمینه گفت: یکسری مسائل هستند که اجبار بردار نیستند مانند دوست داشتن یا ایمان. ایمان یک امر قلبی است و در آیات زیادی از قرآن به این موضوع اشاره شده. یک دسته از مسائل نیز هستند که اجبار بردارند اما کمال مطلوب آنها با اجبار بدست نمی‌آید مثل راستگویی یا امانتداری. ما می‌توانیم از روی ترس اجرای قانون، شخصی را وادار به راستگویی یا امانتداری کنیم؛ این امری شدنی است اما کمال مطلوب آن حاصل نمی‌شود. ما دنبال این هستیم که در جامعه راستگو تربیت کنیم نه اینکه افراد به اجبار راست بگویند. مثال دیگر برای این موضوع، مسئله رشد اجتماعی است که امری اجبار بردار است اما کمال مطلوب آن با اجبار بدست نمی‌آید. مثلا اگر پدری برای تربیت فرزندش در تمام شئونات زندگی او دخالت کند، در این حالت با توسل به زور و اجبار برایش رشدی ایجاد کرده است اما همینکه دست از راهنمایی بردارد دیگر رشدی در کار نیست. باید هم راهنمایی باشد و هم آزادی.

وی با بیان این که اتفاقا شهید مطهری در این موضوع مثال انتخابات را زده‌اند افزود: اگر رهبران جامعه بگونه‌ای عمل کنند که الزام ایجاد کنند که مردم باید به فلان کس رأی بدهند، در این صورت مردم رشد اجتماعی پیدا نخواهند کرد. باید مردم را در انتخاب آزاد گذاشت. اگر 100 بار هم در انتخاب، اشتباه کنند باز هم باید آزاد باشند. مثال دیگر این موضوع، رشد فکری است که اجبار بردار است اما کمال مطلوب آن با اجبار حاصل نمی‌شود. ما نمی‌توانیم به زور به مردم بگوییم موحّد باشید یا مومن باشید. ایمان از این طریق بدست نمی‌آید. باید مردم در فکر خودشان آزاد باشند. در حدیث رفع آمده است که تفکر و اندیشه درباره خلقت که منجر به شک شود، یعنی مثلا تردید کنی که آیا خدایی وجود دارد یا نه، موجب تعذیب نیست.

علی مطهری در ادامه به نقل از استاد مطهری اظهار کرد: ایشان در کتاب فلسفه تاریخ می‌گوید بنظر من اگر کسی از روی حقیقت‌جویی و بدون عِناد و لجاجت به این نتیجه برسد که خدایی وجود ندارد، پیغمبری وجود ندارد، این شخص معذب نخواهد بود چراکه دنبال حقیقت بوده است؛ اگر چه به بهشت هم نمی‌رود. شهید مطهری این مقدار برای آزادی فکر ارزش قائل بود که می‌گوید اگر کسی از روی حقیقت‌جویی به انکار خدا برسد معذب نخواهد بود. این از آن نکات قابل توجه است که باید از آن درس بگیریم.

وی در آخر به موضع محکم استاد مطهری در برابر جبهه نفاق اشاره کرد و افزود: شهید مطهری هرجا احساس می‌کرد که دروغ و نفاق وجود دارد محکم می‌ایستاد و مقابله می‌کرد. لذا ایشان به شدت از ورود جریان نفاق در دستگاه حکومت جلوگیری می‌کرد که اتفاقا دلیل ترور ایشان هم همین امر بود. ایشان اولین کسی بود که مورد ترور واقع شد در حالی که افراد انقلابی سرشناس‌تر از ایشان هم وجود داشتند. علی مطهری سخنان خود را با انتقاد از عدم آشنایی دانشجویان این دانشکده با آثار شهید مطهری به پایان رساند.

آخرین سخنران نشست، آیت‌الله سیدمصطفی محقق داماد، مدیر گروه حقوق اسلامی دانشگاه شهید بهشتی بود که سابقه آشنایی دیرین با استاد مطهری دارد. وی با استمداد از روح استاد مطهری سخنان خود با موضوع جایگاه دانش الهیات در میان دانش‌ها را آغاز کرد و ضمن تبیین مقصود خود از دانش الهیات گفت: وقتی می‌گویم دانش الهیات، منظورم فلسفه تنها نیست؛ منظورم فقه و تفسیر تنها نیست؛ منظورم هیچ کدام از اینها به شرط‌لا و تنها نیست، بلکه منظورم همه اینها بصورت لابشرط است. یعنی مجموع این علوم می‌شود الهیات. نمی‌دانم مطابق تفسیری که ما از الهیات می‌خواهیم بکنیم، در فرهنگ غربی چه واژه‌ای باید در مقابلش بنشیند.

وی در ادامه، به ذکر روایتی از کتاب اسفار ملاصدرا در بیان جایگاه دانش الهیات پرداخت و گفت: سند این روایت را من جایی ندیدم، ظاهرا حدیث قدسی است. در روایت آمده که (انّ المستنبطین فی العلوم افضل عندی من عمّار الارض بالصنایع) یعنی مستنبطین در علوم الهی نزد من از آنهایی که زمین را توسط صنایع آباد می‌کنند افضل‌اند. ظاهرا مقصود از صنایع، همین علوم تکنولوژی و ساینس است.

سیدمصطفی محقق‌داماد افزود: دلم می‌خواست امروز ملاصدرا زنده باشد و شعله آتشی که خاورمیانه را در برگرفته و ناشی از ضعف دانش الهیات است ببیند. این آتشی که خاورمیانه را در برگرفته ناشی از نادانی و ضعف الهیات در خاورمیانه است. اگر الهیات همراه با تعقل بود، جهان، امروز به چنین بلایی گرفتار نبود.

وی در ادامه با تاکید بر جایگاه شهید مطهری به عنوان یک متخصص در دانش الهیات اظهار کرد: زمانی که من طلبه جوانی بودم، در دانش الهیات کشور مصر نزد ما قبله حاجات بود. بعد لبنان چنین جایگاهی پیدا کرد. اما بدون اغراق، امروزه ام‌القرای الهیات، ایران است. آیا کسی می‌تواند منکر شود که مبدأ تحول در دانش الهیات، علامه طباطبایی و شهید مطهری بودند؟ همه به این موضوع اعتراف دارند. البته وسعت دانش الهیات شهید مطهری از علامه طباطبایی بیشتر بود. شهید مطهری در بسیاری از رشته‌ها مانند بحث حقوق بشر، از علامه طباطبایی بهتر فکر می ‌کرد. بنده ریزه‌خوار سفره علامه طباطبایی هستم اما حق دارم در این خصوص قضاوت بکنم. شهید مطهری بسیاری از مسائل روز الهیات را مطرح کرد که در آثار علامه طباطبایی وجود ندارد.

استاد دانشگاه شهید بهشتی در تکمیل سخنان خود در خصوص معنای دانش الهیات گفت: الآن فقیه بزرگ زیاد داریم اما وقتی با این شبهات برخورد می‌کنند نمی‌توانند پاسخ بدهند. مثلا خود پدر بنده با این که در علم فقه و اصول سرآمد بود اما غیر از فقه و اصول هیچ چیز نمی‌دانست. از طرف دیگر فیلسوفان زیادی داریم که یک کلام از فقه بلد نیستند و حتی برخی از آنها قرآن را از روی متن، اشتباه قرائت می‌کنند. به‌نظر من الهیات آن حالت جمع بین این دانش‌هاست. شما وقتی مقابل استاد مطهری می‌نشینی می‌بینی با یک مورّخ طرف هستید، با یک فیلسوف طرف هستید. باید برای جامعیتی که در ایشان بود عنوانی پیشنهاد کرد مثل واژه حکیم.

وی در بخش مهمی از سخنان خود به بیان جریان فکری غالب در عصر شهید مطهری پرداخت و خاطر نشان کرد: شهید مطهری در زمانی قلم به دست گرفت که جوّ فکری منطقه، جوّ چپ بود و حتی علمای ما چپ حرف می‌زدند. خطیب ما در حسینیه ارشاد چپ حرف می‌زد و اتفاقا به این سخنرانی‌ها افتخار هم می‌کردند. وی با نقل چند خاطره در این رابطه سخنان خود را به اتمام رساند.

منبع: ایکنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۱۴۰۲۵۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آئین نکوداشت و تجلیل از اساتید برتر دانشگاه جامع انقلاب اسلامی برگزار شد

به مناسبت سالروز شهادت استاد مرتضی مطهری (ره)، و گرامیداشت مقام استاد، همایشی به منظور تجلیل از اساتید برتر دانشگاه با حضور اساتید و دانشجویان در سالن شهید ابومهدی المهندس برگزار گردید.

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به مناسبت سالروز شهادت فیلسوف و فقیه عالی مقام استاد مرتضی مطهری (ره)، و گرامیداشت مقام استاد همایشی به منظور تجلیل از اساتید برتر دانشگاه با حضور اساتید و دانشجویان در سالن شهید ابومهدی المهندس برگزار گردید.

 

در این مراسم آقای حسین قدیانی، رئیس دانشگاه جامع انقلاب اسلامی، ضمن خیر مقدم به بررسی ابعاد شخصیتی علامه بزرگ شهید مطهری پرداختند و در ادامه گزارش مختصری از فعالیت دانشگاه در حوزه‌های آموزشی، پژوهشی و فناوری در یک سال اخیر ارائه نمودند.

سپس میهمان ویژه مراسم، آقای دکتر سعد الله زارعی از کارشناسان خبره حوزه بین الملل و به ویژه غرب آسیا بیاناتی را پیرامون تحولات اخیر منطقه مطرح نمودند.

در این همایش بسیج دانشجویی بیانیه‌ای در راستای محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی و همینطور دفاع جانانه دانشجویان دانشگاه‌های هاروارد و کلمبیا از مردم مظلوم و بی دفاع غزه آماده کردند که متن بیانیه توسط یکی از دانشجویان فعال بسیج دانشجویی قرائت گردید.

در پایان توسط ریاست دانشگاه از اساتید برتر گروه‌های مختلف آموزشی تجلیل به عمل آمد. در انتها طوماری در محکومیت جنایات و برخورد وحشیانه پلیس آمریکا با دانشجویان بصیر و بیدار آمریکا و همینطور همبستگی با مردم مظلوم و بی دفاع غزه توسط دانشجویان به امضاء رسید.